Gry planszowe to rodzaj gier towarzyskich, do których rozegrania używana jest plansza.
Tradycyjne plansze posiadają specjalne pola, na których najczęściej rozgrywane są partie poprzez umieszczanie lub przesuwanie pionów w ustalonej wcześniej kolejności przez graczy, których liczba jest ściśle ustalona. Pola na planszach mają różne kształty, najczęściej są kwadratowe lub sześciokątne. Czasami cała plansza składa się wyłącznie z pól, na których umieszcza się piony, natomiast w innych przypadkach tylko część planszy stanowią pola, na których przemieszcza się piony, a część służy innym celom. Wiele gier planszowych posiada kilka różnych odmian o nieco innych zasadach rozgrywki (np. inna liczba graczy, dodatkowe piony, inne zasady ruchu czy bicia pionów przeciwnika, plansza o zmienionych rozmiarach itp.). Niektóre polegają na tym, że ruch polega na ustawieniu jakiegoś pionka na planszy, który może być przez cały czas nieruchomy, bądź w następnym etapie gry zacząć się poruszać.
Często odchodzi się od tradycyjnych plansz dzielonych na pola. Plansze takich gier to obszar nawiązujący szatą graficzną do tytułu, na którym kładzione są karty lub żetony, stawiane budowle itp. Spora grupa gier charakteryzuje się również jedną planszą wspólną dla wszystkich graczy oraz mniejszymi planszami - po jednej dla każdego z graczy na których odbywa się całość lub część rozgrywki. Niektóre gry posiadają wiele plansz, na których gra toczy się równocześnie.
Autorzy nowoczesnych gier planszowych z gatunku tzw. eurogier, nawiązując do starożytnych gier logicznych, starają się rezygnować w jak największym stopniu z elementów losowych (np. rezygnacja z używania kostki) tak, aby tylko od inteligencji oraz obranej przez graczy strategii zależał przebieg rozgrywki. Elementem różnicującym przebieg i zasady gry stała się tak zwana mechanika gry. W nowoczesnych grach planszowych, w których nie musi być konkretnej zasady poruszania się figur czy też kolejności graczy, o wszystkim decydują gracze lub aktualna sytuacja na planszy. W niektórych grach istnieje też taki element który polega na tym że gracz nie widzi jednostek przeciwnika przez całą grę, bądź przy jakimś jej etapie.
Do gier planszowych zalicza się także gry dla których nie jest potrzebna plansza (np. kości, domino). Niektóre gry planszowe można również rozegrać używając kartki papieru (np. gra w okręty). |